Công nghệ BlockChain – Giải pháp của mọi vấn đề

Bạn đã từng nghe qua câu nói này chưa?

“Công nghệ Blockchain sẽ thay đổi tất cả mọi thứ từ ngành vận tải đến hệ thống tài chính, chính phủ,….”

Nếu đã nghe qua câu nói này thì bạn có từng đặt câu hỏi rằng công nghệ blockchain liệu có mạnh đến vậy không? Liệu, đây có phải là công nghệ có thể giải quyết cho tất cả các vấn đề hay không? Hôm nay, chúng ta hãy cùng tìm hiểu một bài viết đầy thú vị về chặng đường phát triển của công nghệ blockchain đến từ tác giả Sjoerd Knibbeler, được đăng trên tờ De Corespondent và dịch bởi đội ngũ team Azcoinvest nhé!

(Bài viết sử dụng ngôi kể của người viết bài. Team Azcoinvest hỗ trợ dịch thuật lại)

blockchain
Blockchain

Trước hàng trăm các lập trình viên đang ngồi chú tâm vào từng chiếc máy tính của mình, một người đàn ông nổi bật xuất hiện trên sân khấu dưới ánh đèn xanh huyền bí. Người đàn ông hét vào mặt các khán giả đang ngồi dưới khán đài:

“Bảy trăm chuyên viên blockchain”

Vừa nói ông vừa chỉ tay vào khu vực các lập trình viên đang ngồi trong khán đài.

“Máy học máy (Machine-to-Machine learning)… Chuyển đổi năng lượng! Sức khoẻ! An toàn và an ninh công cộng! Tương lai của lương hưu!”

Đó là một Blockchainers của Hackathon 2018 tại Groningen, Hà Lan. Nếu bạn đã từng xem các video clip về sự kiện Hackathon 2018 này, chắc hẳn bạn sẽ cảm nhận được những vấn đề lớn lao và quan trọng đang xảy ra tại đó. Theo lời các diễn giả rằng:

“Ngay tại đây, ngay bây giờ, trong chính căn phòng này, họ sẽ tìm ra giải pháp có thể thay đổi được “cuộc sống của hàng tỷ người””.

Bộ trưởng Nội vụ Hà Lan – Raymond Knops cũng đến tham gia với tư cách là “một người ủng hộ cuồng nhiệt” trong trang phục là một chiếc áo hoodie đen – một trang phục đúng kiểu của dân lập trình. Ông phát biểu với truyền thông rằng:

“Mọi người đều cảm thấy rằng blockchain sẽ thay đổi chính phủ một cách mạnh mẽ.”

Ông còn nói rằng bản thân đã nghe rất nhiều thông tin về blockchain trong các năm qua vì thông tin của nó đã và đang phủ kín khắp mọi nơi. 

Chắc chắn rằng ông ấy Raymond Knops sẽ không phải là người duy nhất tự hỏi rằng toàn bộ những thứ thuộc về blockchain là gì? Tại sao nó được coi là cuộc cách mạng vĩ đại và vấn đề nó có thể giải quyết là gì? 

Vậy hãy cùng đọc hết bài viết này để tìm được câu trả lời nhé!

Hạt nhân của sự thay đổi

Trong thị trấn Zuidhorn ở phía đông bắc Hà Lan, hơn 8.000 cư dân ở đây không có một kiến thức nào về block chain. Một trong số đó trả lời rằng:

“Chúng tôi chỉ biết nó (blockchain) đang đến và sẽ thay đổi hoàn toàn cuộc sống nơi đây. Chúng tôi chỉ có thể ngồi lại và đợi, hoặc chọn tiến lên.”

Và họ đã quyết định sẽ tiến lên, đưa gói trợ cấp hộ nghèo cho trẻ em vào blockchain. Maarten Velthuijs – một sinh viên đồng thời cũng là một người có niềm đam mê với blockchain đã được trao cho cơ hội làm việc trực tiếp tại dự án này.

Công việc chính của Velthuijs là giải thích cho người dân ở Zuidhorn về khái niệm của blockchain. Anh ấy nói rằng Blockchain là “một loại hệ thống không thể bị dừng lại”, “mang sức mạnh của tự nhiên”, ngoài ra nó là “một thuật toán đồng thuận phi tập trung”. Nếu mọi người còn không hiểu, anh ấy sẽ làm một ứng dụng giúp mọi người dễ hiểu hơn.

Gói trợ cấp dành cho trẻ em giúp các gia đình nghèo có thể có xe đạp, đi đến các nhà hát hay rạp chiếu phim,… 

Trước đây, điều này có thể coi là ác mộng đối với bộ máy hành chính bởi vì có rất nhiều biên lai, chứng từ phải qua kiểm duyệt mới được tiến hành cho phép. Nhưng bây giờ, nhờ ứng dụng của Velthuijs, tất cả mọi việc trở nên dễ dàng hơn và chỉ trong các thao tác đó là: bạn quét mã trong cửa hàng, sau đó nhận xe đạp của mình và chủ cửa hàng sẽ nhận tiền của họ.

Điều này khiến từ một thị trấn bé nhỏ, Zuidhorn trở thành nơi tiên phong trong việc ứng dụng các công nghệ của blockchain, khiến sự chú ý của truyền thông lần lượt ùa về ngôi làng bé nhỏ này. Đồng thời có liên tiếp các giải thưởng về công nghệ lẫn dịch vụ dân sự được trao cho Velthuijs và người dân ở làng  Zuidhorn.

Nhờ điều này mà các quan chức ở Zuidhorn càng ngày càng trở nên nhiệt tình với người dân hơn. Velthuijs được xem và tôn trọng như người định hình thế giới mới này. Còn có một số người tôn vinh và coi trọng Velthuijs đến nỗi gọi anh là hạt nhân của sự thay đổi. 

CÁCH HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG NGHỆ BLOCKCHAIN

Blockchain là gì?

Để biết rõ hơn về công nghệ blockchain, đầu tiên chúng ta cần phải tìm hiểu blockchain là gì? Xét về cốt lõi, blockchain là một bảng tính được thêm vào nhiều tính năng khác nhau. Là một cách lưu trữ các tài liệu mới. Trên cơ sở dữ liệu truyền thống, thường sẽ có một người phụ trách có quyền quyết định cho ai xem và sửa chữa dữ liệu. Nhưng đối với blockchain, không có người chịu trách nhiệm quản lý. Bạn chỉ có thể xem và nhập dữ liệu mà không thể sửa chữa hay xoá bất cứ thứ gì.

Ứng dụng đầu tiên cũng được coi là ứng dụng nổi bật nhất của blockchain chính là tiền điện tử bitcoin – loại tiền kỹ thuật số mà bạn có thể chuyển từ người này sang người khác mà không cần phải thông qua trung gian ngân hàng.

Khi giao dịch bitcoin, bạn thông báo yêu cầu thanh toán thông qua một cuộc đối thoại khổng lồ: một bitcoin từ A cho B. Sau đó, sẽ có những thợ đào thu thập các giao dịch khác nhau trong các khối nhỏ hơn.

Nếu muốn thêm các khối giao dịch này vào sổ cái blockchain công khai, các thợ đào phải giải được các câu đố phức tạp, mất khoảng từ 10 phút. Nếu bạn giải nhanh quá, mức độ khó của các câu hỏi sẽ dần dần khó hơn. 

Sau khi giải thành công các câu đố trên thì các thợ đào sẽ thêm các giao dịch vào phiên bản mới nhất của sổ cái blockchain trong phiên bản mà họ đã lưu cục bộ. Thông báo “Chúng tôi đã giải quyết nó! Thử kiểm tra đi nè!” sẽ được gửi vào cuộc trò chuyện. Sau đó mọi người có thể xác minh giải pháp trên là đúng rồi cập nhập vào sổ cái blockchain của riêng họ thì giao dịch đã được hoàn tất. Phần thưởng cho công việc của họ đó là một số lượng bitcoin nhất định.

Câu đố là gì?

Khi mọi người trong blockchain chơi đúng luật thì có lẽ sẽ không cần các câu đố. Nhưng mà nếu ai đó muốn sử dụng 1 số tiền 2 lần thì đây là một vấn đề lớn.

Các bạn phải kiểm tra xem giao dịch có đúng hay không và các thợ đào là những người quyết định xem giao dịch đó có được thực hiện hay không. Nhưng nếu một thợ đào cũng hợp sức để lừa đảo hệ thống mà các người khác phát hiện ra thì họ cũng có thể từ chối cập nhập blockchain. Tránh được việc 1 số tiền sử dụng 2 lần.

“Đang có hơn 1.855 loại tiền tệ điện tử tương tự bitcoin đang hoạt động trên thị trường.”

Có thể xem thành công của bitcoin vẫn chưa trọn vẹn bởi vẫn có rất ít cửa hàng chấp nhận tiền kỹ thuật số. Có lẽ đó là do bất cập của vấn đề thời gian, phải mất đôi khi 9 phút hay 9 ngày để hoàn thành 1 giao dịch. Ngoài ra,Bitcoin còn vô cùng rắc rối và không ổn định.

Không chỉ có thế, môi trường phi tập trung hoàn hảo mà Nakamoto ao ước đó là tránh được bên thứ 3, nhưng điều này có lẽ vẫn còn rất xa. Thế nhưng việc vận hành mạng bây giờ cũng đang nằm trong tay một số ít bể đào trên thế giới.

Blockchain – giải pháp của mọi vấn đề

Trong khi đó, Bloomberg ước tính rằng, ngành công nghiệp blockchain trên toàn thế giới rơi vào khoảng 700 triệu USD (hơn 600 triệu Euro). Các công ty lớn có tên tuổi như IBM, Microsoft, Accenture,.. đã xây dựng hẳn một bộ phận dành riêng cho công nghệ mang tính cách mạng này. Tại Hà Lan, có rất nhiều loại trợ cấp dành riêng cho các kế hoạch đổi mới blockchain.

Thế nhưng vấn đề duy nhất ở đây đó là khoảng cách giữa lý thuyết và thực tế. Theo nghiên cứu của Bloomberg, có rất nhiều dự án blockchain rất đẹp trên lý thuyết và thuyết trình gọi vốn nhưng đều bị “chết yểu”. Cơ quan đăng ký nhà đất của Honduras đã lên kế hoạch cho việc sử dụng blockchain nhưng giờ nó vẫn là các tờ giấy lý thuyết. Nasdaq, Ngân hàng trung ương Hà Lan cũng rơi vào tình trạng tương tự vậy. Có đến hơn 92% trong số 86.000 dự án blockchain đã bị bỏ rơi và lãng quên vào cuối năm 2017.

Lý do

“Bạn có thể sử dụng xe nâng để mang một thùng bia bỏ lên quầy bếp của nhà bạn. Nhưng cách đó lại không hiệu quả cho lắm”. – Mark Van Cuijk giải thích.

Đó là bởi vì các vấn đề như quyền riêng tư, bảo mật, ẩn danh mạng lưới,…. hay thậm chí là các vấn đề lừa đảo, tiêu tốn năng lượng lãng phí cũng khiến việc blockchain được “toả sáng” trở nên xa vời.

Vấn đề của blockchain

VẤN ĐỀ LỚN NHẤT CỦA BLOCKCHAIN BẮT NGUỒN TỪ BLOCKCHAIN

Khi bạn sử dụng bitcoin, các ngân hàng không thể tự ý xoá tiền ra khỏi tài khoản của bạn. Giống như tiền Fiat vậy, trên kỹ thuật thì các ngân hàng có thẻ thực hiện điều này nhưng trên thực tế và pháp lý thì không có ngân hàng nào được phép làm vậy. 

Thế nhưng cuộc sống muôn hình vạn trạng và đâu cũng có kẻ lừa đảo được. Nhưng các bạn có nhận ra một điều rằng, hầu như các trò lừa đảo đều xuất phát từ nguồn cung cấp dữ liệu chứ không phải bên quản lý dữ liệu không?

Xét đến đề xuất tích hợp công nghệ blockchain vào cơ sở dữ liệu của cơ quan địa chính, liệu rằng nó có thể giải quyết được các vấn đề ở quốc gia này với bộ máy chính quyền quan liêu không? 

Hãy xem ví dụ ở Hy Lạp, có đến 20% toà nhà xây dựng không có giấy phép. Bởi vì người Hy Lạp tự tiện xây các toà nhà và nhà ở mà không xin giấy cấp phép, dẫn đến việc không có trong cơ sở dữ liệu của cơ quan địa chính.

Blockchain tại trường hợp này không thể cải thiện và giúp ích gì. Bởi nó là một cơ sở dữ liệu chứ không phải là một hệ thống tự điều chỉnh để kiểm tra được tính đúng đắn của các dữ liệu đầu vào. Blockchain còn hoạt động theo cơ chế tương tự bất kỳ cơ sở dữ liệu nào: nếu dữ liệu đầu vào là rác thì dữ liệu đầu ra cũng là rác.

Matt Levine đã viết trong tờ Bloomberg rằng:

“Hồ sơ blockchain đã được mã hoá không thể thay đổi hay sửa chữa. Thứ chứng minh rằng tôi có 10.000 cân nhôm trong nhà kho sẽ không có tác dụng với ngân hàng khi tôi đưa toàn bộ số nhôm này ra khỏi nhà kho bằng cửa sau”.

Dữ liệu được tạo ra nhằm phản ánh thực tế. Thế nhưng đôi khi trên thực tế, có những sự thay đổi mà các dữ liệu không thể cập nhập kịp thời. Đó là lý do mà công việc của các công chứng viên, giám sát viên, luật sư,.. được tạo ra.

CÓ RẤT ÍT CÁI “CHẤT” CỦA BLOCKCHAIN

“Chất” blockchain

Có thể nói rằng ở câu chuyện đầu tiên tại làng Zuidhorn, đó có thể được xem là một sự thành công của blockchain. Thế nhưng, ở GitHub của một dự án khác, các lập trình viên đăng tải các chương trình của mình lên các trang web có rất ít điểm tương đồng với blockchain dưới lớp vỏ của ứng dụng kiểm tra viện trợ cho trẻ em.

Blockchain được so sánh giống với một thợ đào đang lẻ loi làm việc một mình trên một máy chủ duy nhất và ngoại tuyến, chỉ dùng để nghiên cứu nội bộ. Những thứ mà các gia đình sống trong cảnh nghèo khổ và các chủ cửa hàng xe đạp sử dụng là một ứng dụng đơn giản, chỉ sử dụng mã nguồn cơ bản và chạy trên một cơ sở dữ liệu cũng vô cùng đơn giản.

Tôi đã nói chuyện với Velthuijs rằng:

-Tôi thấy ứng dụng của cậu không cần đến blockchain đâu.

-Đúng vậy

-Nhưng anh lại nhận tất cả các giải thưởng liên quan đến blockchain mà không thực sự sử dụng nó?

-Vâng, kỳ lạ nhỉ….

Tương tự đó, Take My Care Log – một ứng dụng về chăm sóc cũng là một trong những thí nghiệm đã được trao giải thưởng khác. Tất cả cư dân của Hà Lan vừa sinh em bé đều được trợ cấp một khoảng tiền chăm sóc thai sản nhất định. Tương tự như gói viện trợ cho trẻ em ở Zuidhorn, đây cũng là một ác mộng đối của người dân với tệ nạn quan liêu. Nhưng giờ đây đã có một ứng dụng trên điện thoại và bạn có thể ghi lại mức độ chăm sóc mà bạn nhận được và xem bạn còn lại bao nhiêu.

Theo nhiều báo cáo, tất cả đều đưa ra kết luận rằng Take My Care Log không sử dụng bất kỳ tính năng độc đáo nào của công nghệ blockchain. Đồng thời, họ có quyền phủ quyết mọi dữ liệu chăm sóc thai sản được ghi lại. theo báo cáo về dự án, cách vận hành này lại có lợi hơn cho môi trường và toàn bộ những lợi ích của blockchain. Thế nhưng, để các dự án trên có thể vận hành mà không cần bên thứ 3 tham gia thì phải làm như thế nào? Họ cần phải làm gì ở đây?

Họ đang xây dựng một cơ sở dữ liệu bình thường nhưng lại có công suất hoạt động cực kỳ kém và ít hiệu quả. Khi hiểu rõ được các biệt ngữ, báo cáo sẽ trở thành một bài văn nhàm chán về kiến trúc cơ sở dữ liệu. Họ viết về sổ cái phân tán, các hợp đồng thông minh hoặc bằng chứng thẩm quyền,…

Cây Merkle là yếu tố liên quan duy nhất đến blockchain trong dự án. Và đây là một công nghệ rất tốt, không xảy ra vấn đề gì. Vấn đề duy nhất là cây Merkle đã được ra đời vào 1979 và sử dụng trong rất nhiều năm, được coi như là một hệ thống kiểm soát phiên bản chứ không phải là một món hàng độc quyền của blockchain.

Có tồn tại một thị trường dành cho những điều thần kỳ và nó được mọi người chú ý rất nhiều. 

“Tất cả những chuyện này là một cuộc hành trình kỳ lạ chẳng dẫn đến đâu cả”

Trong khi viết bài này, tôi đã trò chuyện với Tim Strijdhorst – một nhà phát triển vốn không biết nhiều về blockchain, nhưng anh ấy đã mở ra cho tôi một góc nhìn kiến thức mới:

“Tôi là một lập trình viên nên mọi người xem tôi như một ảo thuật gia”

Theo tính chất công việc của mình, anh ấy phải dành hơn một nửa thời gian để gào thét với các màn hình của mình trong thất vọng, trong khi vẫn tìm cách để cắt dán sửa chữa những tập lệnh PHP lộn xộn và cũ kỹ của nhiều năm về trước. Tim bảo rằng, ngành công nghệ này cũng giống như phần còn lại của thế giới – một mớ hỗn độn cũ kỹ.

Và đó cũng là điều mà chúng tôi – những người ngoài cuộc và không chuyên về lĩnh vực này từ chối chấp nhận nó. Các uỷ viên hội đồng và nhà quản lý cho rằng các vấn đề từ lớn đến nhỏ đều có thể được giải quyết ngay lập tức nhờ công nghệ mà họ từng nghe trong một bản thuyết trình lạ mắt. Thees nhưng công nghệ này là gì và cách thức của nó hoạt động như thế nào ? Không cần quan tâm đâu. Bạn chỉ cần ngồi yên và tận hưởng thành quả của mình.

Đây là một thị trường đầy nhiệm màu và rất rộng lớn. Cho dù là về blockchain, dữ liệu lớn, điện toán đám mây, AI hay các kiến thức khó khó hiểu khác.

Thế nhưng kiểu suy nghĩ tích cực thái quá này đôi khi lại rất có lợi. Ví dụ như thí nghiệm chăm sóc thai sản, mặc dù dự án đó chẳng đi đến đâu nhưng mà Hugo de Kaat của công ty bảo hiểm VGZ nói rằng: 

“Facet – nhà cung cấp phần mềm lớn nhất trong lĩnh vực chăm sóc thai sản đã bị đánh động bởi thử nghiệm của chúng tôi.”

Trong tương lai, họ sẽ tạo ra một ứng dụng tương tự cái cũ nhưng các phần thừa sẽ được loại bỏ bớt đi, chỉ giữ lại các phần cốt lõi chính.

Các bạn có tự hỏi rằng liệu Maarten Velthuijs liệu có tạo ra được ứng dụng Viện trợ trẻ em tuyệt vời kia mà không cần phủ bức màn blockchain lên không? Chính chính chủ cũng thừa nhận là không thể. Thế nhưng anh cũng nói thêm:

“Hãy nhìn xem, trước khi chinh phục được bầu trời, mọi thứ không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Lên youtube mà xem, bạn sẽ thấy được một clip của một người đàn ông nhảy từ tháp Eiffel bằng một chiếc dù tự chế. Vâng, không may thay anh ấy đã mất nhưng hiện tại chúng ta cần những con người như vậy!”

Thế nên, nếu Maarten xoay xở để khiến ứng dụng đó làm việc được với blockchain thì đây thật là tuyệt vời. Nhưng nếu không được thì cũng không sao cả. Hơn tất cả anh ấy và chúng ta vẫn nhận ra đường điều gì hiệu quả và điều gì thì không có tác dụng. Và ngôi làng nhỏ kia ít ra cũng có một ứng dụng khiến cả thế giới phải quan tâm đến.

Công lao lớn nhất của blockchain hiện nay có thể là một chiến dịch nâng cao nhận thức cho mọi người, mặc dù cái giá phải trả hơi đắt đỏ. “Nâng cao năng lực quản lý hành chính” không phải là một điều khiến người ta chú tâm trong những hội nghị. Nhưng blockchain và cách mạng thì có.

Nhờ vào những lời quảng cáo rầm rộ. Maarten đã có thể phát triển ứng dụng Hỗ trợ cho những trẻ em nghèo, các nhà cung cấp dịch vụ thai sản có thể ngồi vào bàn và giải quyết các vấn đề cũng như nhiều doanh nghiệp và chính quyền địa phương đã được nhắc nhở về việc quản lý dữ liệu một cách hỗn độn của chính họ.

Mặc dù phải mất một vài lời hứa hẹn ngông cuồng, những kế hoạch dở dang nhưng bây giờ, các nhà quản trị đã trở nên quan tâm đến các chủ đề nhàm chán – các chủ đề giúp thế giới hoạt động tốt hơn một chút.

Maat Levine đã viết, là phần còn lại của thế giới buộc phải “chú ý đến những cải tiến trong công việc hành chính và nghĩ rằng những thứ đó có thể là một cuộc cách mạng”.

 

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Notify of
guest

0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments
0
Rất thích suy nghĩ của bạn, hãy bình luận.x
()
x
Portfolio