Giao dịch bí mật là gì?
Được hình thành bởi cựu nhà phát triển Bitcoin, Adam Back, giao dịch bí mật (Confidential Transactions – CT) là một phương pháp tăng tính bảo mật của giao dịch bằng cách mã hóa đồng hình (homomorphic encryption) các đầu vào và đầu ra bằng cách sử dụng một yếu tố làm mờ. Trong đó, mã hóa đồng hình là một hình thức mã hóa cho phép người dùng thực hiện các phép tính trên dữ liệu được mã hóa của nó mà không cần giải mã trước. Còn yếu tố làm mờ (blinding factor) chỉ đơn giản là một chuỗi số được sử dụng để mã hóa các đầu vào và đầu ra của một giao dịch Bitcoin.
Về bản chất, các giao dịch bí mật chỉ cho phép hai bên tham gia vào một giao dịch được giữ bí mật về số tiền được giao dịch, những người quan sát bên ngoài không thể biết được thông tin này. Tuy nhiên, mạng lưới cũng phải có khả năng xác định tính hợp lệ của một giao dịch bí mật. Điều này đạt được bằng cách đảm bảo rằng số lượng đầu vào khi bắt đầu giao dịch bằng với số lượng đầu ra khi kết thúc giao dịch.
Để minh họa, hãy xem xét A và B bắt đầu một giao dịch bí mật, trong đó A quyết định gửi cho 1 bitcoin. Giao dịch này có thể có các đầu vào sau:
Đầu vào 1 – 0,25 BTC
Đầu vào 2 – 0,25 BTC
Đầu vào 3 – 0,25 BTC
Đầu vào 4 – 0,25 BTC
Hãy nhớ rằng đầu vào chỉ đơn giản là tham chiếu của các giao dịch Bitcoin trước đó và giả sử rằng không có phí giao dịch, tổng đầu ra sẽ bằng 1 BTC:
Đầu ra 1 – 0,25 BTC
Đầu ra 2 – 0,25 BTC
Đầu ra 3 – 0,25 BTC
Đầu ra 4 – 0,25 BTC
Việc mã hóa các giá trị đầu vào và đầu ra là điều làm cho giao dịch mẫu này được bảo mật. Sau khi được mã hóa, không ai ngoài các bên tham gia sẽ được bảo mật về số tiền được giao dịch.
Lợi ích của giao dịch bí mật
Hiện tại, giao thức Bitcoin gặp phải hai vấn đề chính:
- Thiếu tính ẩn danh
Ban đầu, Bitcoin được dán nhãn là một loại tiền kỹ thuật số ẩn danh thực sự phi tập trung, tuy nhiên, thực tế không phải như vậy. Bởi vì mỗi người dùng trên mạng Bitcoin được đại diện bởi một địa chỉ công khai, lịch sử giao dịch của họ có thể được theo dõi bằng cách sử dụng trình khám phá khối. Nếu một liên kết giữa địa chỉ công khai và người dùng thực được thiết lập, những người dùng khác sẽ có thể biết chính xác họ đang giao dịch với ai. Tốt nhất, giao thức Bitcoin chỉ có thể được mô tả dưới dạng bút danh.
- Thiếu khả năng thay thế
Tính dễ thay thế chỉ đơn giản là khả năng một đơn vị của hàng hóa hoặc tiền tệ có thể hoán đổi cho một đơn vị khác. Ví dụ: đồng đô la Mỹ có thể thay thế được vì 1 đô la có thể được đổi lấy một đồng khác mà không bị mất giá trị. Ngược lại, bởi vì Bitcoin có thể được theo dõi thông qua một chuỗi khối mở và có thể truy cập được, nếu những Bitcoin đó đã từng được sử dụng hoặc thu được bởi hoạt động bất hợp pháp, chúng có thể bị dán nhãn là “nhiễm độc”. Người bán có thể từ chối chấp nhận những Bitcoin bị nhiễm độc này và do đó, chúng có thể trở nên kém giá trị hơn khi so sánh với các Bitcoin khác. Việc trao đổi mà không bị mất giá trị là không thể được nữa, tức là những Bitcoin này được cho là không thể thay thế.
Các giao dịch bí mật giải quyết vấn đề về khả năng thay thế do mã hóa các giá trị đầu vào và đầu ra. Do không thể truy tìm lịch sử của các đầu ra, nên không thể xác định được nguồn gốc của chúng. Cũng vì lý do này, rất khó để phân biệt Bitcoin bị nhiễm độc với Bitcoin không bị nhiễm độc trong giao dịch bí mật. Tương tự, việc theo dõi lịch sử giao dịch của một người dùng cụ thể trở nên khó khăn hơn đáng kể, ngay cả khi địa chỉ công khai của đã họ có sẵn. Điều này cung cấp mức độ bảo mật cao hơn cho những người thực hiện các giao dịch bí mật.
Các vấn đề xung quanh giao dịch bí mật
Ban đầu, một giao dịch bí mật duy nhất có kích thước gần gấp 16 lần so với giao dịch Bitcoin thông thường. Kích thước lớn hơn này làm cho các giao dịch bí mật khó thực hiện. Tuy nhiên, trong một bản cập nhật được đăng bởi Gregory Maxwell, quy mô của một giao dịch bí mật đã được giảm xuống. Và hiện tại nó chỉ lớn hơn gần gấp 3 lần so với kích thước của một giao dịch Bitcoin thông thường.
Việc tiết kiệm dữ liệu này làm tăng khả năng công nghệ này được triển khai. Sự đánh đổi giữa việc tiết kiệm không gian và tăng cường quyền riêng tư và khả năng thay thế tạo ra một lập luận mạnh mẽ hơn cho các giao dịch bí mật được tích hợp vào giao thức Bitcoin. Sự tích hợp như vậy có thể tạo ra một soft fork.
Lời kết
Bằng cách mã hóa các giá trị đầu vào và đầu ra của giao dịch Bitcoin, mức độ riêng tư được tăng cường đạt được, trong đó chỉ có hai bên giao dịch biết về số tiền đang được giao dịch.
Một hệ thống như vậy, giải quyết vấn đề về quyền riêng tư (ở một mức độ nào đó) và khả năng thay thế vốn có đối với giao thức Bitcoin. Tuy nhiên, sự đồng thuận về cách thức triển khai một công nghệ như vậy có thể khó đạt được. Chính điều này gây cản trở sự phát triển của nó.
Team AZ rất mong qua bài viết này các bạn đã bổ sung thêm được một số kiến thức bổ ích phục vụ cho việc tìm hiểu chuyên sâu và phân tích, đánh giá đầu tư tiền kỹ thuật số. Để liên tục cập nhật tin tức và xu hướng của thị trường crypto, các bạn có thể:
- Theo dõi website của AZcoinvest
- Tham gia nhóm các nhóm Telegram
- Follow
