KINH TẾ HỌC TIỀN ĐIỆN TỬ LÀ GÌ ?
Kinh tế học tiền điện tử là một cách thức để điều phối hành vi của các thành viên trong mạng bằng cách kết hợp lĩnh vực mật mã với kinh tế học. Nói rõ hơn, nó là một lĩnh vực của khoa học máy tính nhằm giải quyết các vấn đề về sự điều phối các thành viên trong hệ sinh thái kỹ thuật số bằng cách sử dụng mật mã hay các đòn bẩy kinh tế.
Chúng ta cần xem xét kinh tế học tiền điện tử khi xây dựng các mạng phi tập trung bởi vì đây là cơ chế đưa ra một cách thức để sắp xếp các đòn bẩy cho các thành viên mạng mà không cần phải qua một trung gian.
Kinh tế học tiền điện tử đặt ra những câu hỏi cho chúng ta về cách thiết kế các quy tắc và ưu đãi, làm sao để các mạng lưới được an toàn và tạo ra giá trị cho mọi người. Thế nhưng, kinh tế học không phải là tập hợp con của nền kinh tế truyền thống mà là sự pha trộn giữa lý thuyết trò chơi, lĩnh vực thiết kế cơ chế, toán học và các phương pháp kinh tế học. Giúp cho mọi người hiểu rõ hơn về cách thức tài trợ, thiết kế, phát triển và tạo điều kiện cho việc vận hành của các mạng phi tập trung.
KINH TẾ HỌC TIỀN TỆ ĐIỆN TỬ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ GÌ ?
Trước khi bitcoin xuất hiện, ai cũng cho rằng không thể tạo ra được một mạng ngang hàng, trong đó sự đồng thuận có thể đạt được mà không có các lỗ hổng hay lỗi. Đây được gọi là vấn đề chung của Byzantine. Bởi nó là một vấn đề nan giải về mặt logic, các mặt hệ thống cần phải phân tán nên việc các chủ thể cần đạt được sự thỏa thuận là một điều rất quan trọng.
Với việc sáng tạo ra bitcoin, Satoshi Nakamoto đã đưa các đòn bẩy kinh tế vào mạng ngang hàng và đã giải quyết được vấn đề này. Và cũng kể từ đây, các mạng phi tập trung đã tiếp tục dựa vào mật mã để đạt được sự đồng thuận về tình trạng của mạng và lịch sử của nó. Ngoài ra, hầu hết các mạng kết hợp với các đòn bẩy kinh tế để mang lại một hệ sinh thái các mạng phi tập trung hoàn toàn mới có khả năng khôi phục và bảo mật.
VAI TRÒ CỦA KINH TẾ HỌC TIỀN ĐIỆN TỬ TRONG KHAI THÁC BITCOIN LÀ GÌ ?
Tạo ra một mạng chuyển đổi giá trị, có khả năng xác minh chính xác sự chuyển đổi giá trị đó, và các giao dịch đó không bị kiểm duyệt và thay đổi là mục đích chính của Bitcoin. Và điều này đã đạt được qua các quá trình đào, trong đó các thợ đào khi xác nhận thành công một khối giao dịch sẽ được thưởng bằng bitcoin. Điều này khiến các thợ đào trở nên trung thực hơn, khiến mạng trở nên đáng tin cậy và an toàn hơn.
Các quá trình khai thác này bao gồm việc giải quyết một vấn đề toán học khó khăn dựa trên các các thuật toán băm và mật mã. Trong các hoàn cảnh này, các hàm băm được sử dụng để gắn từng khối vào với nhau, và tạo ra một bản ghi được gắn dấu thời gian của các nhà giao dịch được phê duyệt được gọi là chuỗi khối (blockchain). Hàm băm cũng được sử dụng trong các phép toán mà các thợ đào cạnh tranh nhau để giải.
KINH TẾ HỌC TIỀN ĐIỆN TỬ CÓ THỂ TĂNG CƯỜNG TÍNH BẢO MẬT CỦA BITCOIN NHƯ THẾ NÀO?
Mô hình bảo mật của bitcoin được xây dựng theo quy tắc đa số. Nghĩa là các chủ thể gây hại có khả năng tấn công blockchain bằng cách tấn công 51%. Tức là chúng kiểm soát blockchain bằng cách giành quyền kiểm soát phần lớn sức mạnh tính toán của mạng trong một cuộc tấn công. Kẻ tấn công còn ngăn chặn không cho phép các nhà giao dịch mới đạt được xác nhận hay thậm chí đảo ngược các giao dịch. Tuy nhiên, việc giành quyền kiểm soát bằng sức mạnh băm này đòi hỏi một khối lượng phần cứng và điện năng rất lớn.
Kinh tế học điện tử là một trong những yếu tố góp phần vào sự thành công của Bitcoin. Satoshi Nakamoto đã triển khai các giả định để khuyến khích một số đòn bẩy nhất định cho các lớp thành viên khác nhau. Điều này giúp đảm bảo được tính bảo mật của hệ thống rất nhiều. Nhưng nếu giao thức mật mã không vững chắc, sẽ không có đơn vị tài khoản nào an toàn để thưởng cho các thợ đào. Và nếu không có thợ đào thì cũng sẽ không có niềm tin vào tính hợp lệ của lịch sử giao dịch cửa sổ cái phân tán, trừ khi được bên thứ ba đáng tin xác nhận. Nhưng điều này sẽ phủ nhận một trong những lợi thế chính của Bitcoin.
VÒNG TRÒN KINH TẾ HỌC TIỀN ĐIỆN TỬ
Đây là một mô hình mô phỏng tổng thể của kinh tế học tiền điện tử, được phát hành bởi Joel Monegro. Mô hình minh hoạ các dòng giá trị trừu tượng thông qua các lớp thành viên khác nhau trong một nền kinh tế ngang hàng.
Mô hình này biểu thị một thị trường có 3 mặt gồm:
- Thợ đào (phía cung)
- Người dùng (phía cầu)
- Nhà đầu tư (phía cấp vốn)
Các nhóm trao đổi giá trị với nhau bằng Tokens. Trong mối quan hệ giữa thợ đào và và người dùng trong vòng tròn, thợ đào nhận thù lao cho công việc của mình dưới hình thức tiền mã hoá Tokens mà người dùng sử dụng. Quy trình này được chuẩn hoá bởi giao thức đồng thuận của mạng, trong khi mô hình kinh tế học tiền điện tử kiểm soát thời điểm và và cách thức những người thợ đào được trả công.
Đây là một mạng lưới được rất nhiều người mong đợi và được duy trì bởi các thợ đào mặc dù nó vẫn còn những khuyết điểm như hiệu suất thấp hơn so với mô hình tập trung. Nhưng nó lại không bị hạn chế về biên giới, giao dịch không bị kiểm duyệt và có độ tin cậy cao.
Nhà đầu tư có hai vai trò trong mô hình này:
- Mang đến tính thanh khoản cho những thợ đào để bán Tokens
- Tận dụng mạng bằng cách hỗ trợ các Tokens có giá cao hơn chi phí đào
Mô hình thể hiện hai vai trò này bằng cách chia các nhà đầu tư thành hai nhóm là các nhà giao dịch (nhà đầu tư ngắn hạn) và những chủ sở hữu (các nhà đầu tư dài hạn). Các nhà giao dịch giúp tạo ra tính thanh khoản cho Tokens để những người đào có thể bán các Tokens mà họ khai thác được để trang trải cho chi phí hoạt động và kiếm được lợi nhuận, trong khi đó, các chủ sở hữu sẽ lợi dụng mạng để tăng trưởng bằng cách hỗ trợ giá cho Tokens. Mối quan hệ giữa thợ đào và nhà giao dịch mang dòng giá trực tiếp trong khi giữa thợ đào và nhà đầu tư mang dòng giá gián tiếp.
Điều này cho thấy rằng, tất cả mọi người tham gia trong một nền kinh tế phụ thuộc vào nhau để đạt được các mục đích về lợi nhuận. Thiết kế như vậy tạo ra một mạng lưới mạnh mẽ và an toàn. Việc nghiêm chỉnh tuân thủ các quy tắc sẽ mang lại cho chúng ta nhiều lợi ích cá nhân hơn và mạng cũng trở nên vững chắc hơn.
Kinh tế học tiền điện tử là một lĩnh vực mới, đang và sẽ không ngừng phát triển trong tương lai của chúng ta. Nhưng nó phụ thuộc nhiều vào kỹ năng lý thuyết hoá giải quyết các vấn đề của mọi người trong cộng đồng tiền điện tử, tiền mã hoá. Sự kết hợp giữa mật mã và khuyến khích kinh tế sẽ làm cho các mạng phi tập trung ngày càng phát triển, an toàn, có giá trị và đáng tin cậy hơn.
Để liên tục cập nhập tin tức và xu hướng của thị trường crypto, các bạn có thể:
Theo dõi website của AZcoinvest
Tham gia các nhóm Telegram
–AZcoinvest – Solana & BSC Gem
–AZCoinvest – NFT Gaming & Marketplace
Follow
Và tham gia vào group AZcoinvest – Tài chính (Crypto & Forex)
