Chắc hẳn trong chúng ta ai cũng đã nghe qua đến lạm phát ít nhất một lần. Và tất cả mọi nền kinh tế đều ít nhiều từng chịu ảnh hưởng của lạm phát. Vậy lạm phát là gì ? Tại sao lại có lạm phát ? Hãy cùng AZcoinvest tìm hiểu nhé !
KHÁI NIỆM LẠM PHÁT
Theo các khái niệm, lạm phát là sự tăng mức giá chung một cách liên tục theo thời gian khiến giá trị của tiền tệ. Khi mức giá chung tăng cao, đơn vị tiền tệ sẽ mua được ít tài sản hơn so với trước đây.
Thông thường, các chính phủ và tổ chức tài chính sẽ hợp tác để đảm bảo lạm phát diễn ra ở một mức độ vừa phải và chậm rãi. Nhưng trong lịch sử đã có rất nhiều trường hợp lạm phát xảy ra một cách kinh khủng dẫn đến siêu lạm phát, khiến đồng tiền của quốc giá đó bị hạ thấp giá trị đến mức báo động.
Trong sách “Tiền động lực học và siêu lạm phát”, nhà kinh tế học Philip Cagan đã phát biểu rằng các thời kỳ siêu lạm phát thường xảy ra khi giá cả hàng hoá và dịch vụ tăng lên hơn 50% trong vòng 1 tháng. Trên thực tế, rất hiếm khi tỷ lệ siêu lạm phát được giữ cố định ở mức 50% mà chúng sẽ gia tốc nhanh đến nổi chóng mặt có khi trong vòng 1 ngày hay thậm chí là vài giờ. Kết quả mà nó đem lại là niềm tin của người dùng bị giảm sút, đồng thời giá trị đồng tiền của quốc gia cũng giảm theo. Đồng thời, siêu lạm phát cũng thường kéo theo hiệu ứng domino, khiến các doanh nghiệp phải đóng cửa, tỷ lệ thất nghiệp tăng và nguồn thu từ thuế trở nên hạn hẹp. Siêu lạm phát đã từng xảy ra tại rất nhiều quốc gia trên thế giới, nổi bật như là Đức, Venezuela, Zimbabuê, Hungary, ….
SIÊU LẠM PHÁT Ở ĐỨC
Sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất, siêu lạm phát đã bắt đầu xảy ra tại Cộng Hoà Weimar Đức bởi nước này đã đi vay một số tiền khổng lồ để phục vụ cho chiến tranh với niềm tin tuyệt đối rằng họ sẽ thắng và thu được chiến phí từ phía phe Đồng Minh để trả lại các khoản nợ đã vay trước đó. Thế nhưng không như mong đợi, Đức đã thua cuộc và thậm chí còn phải bồi thường thêm hàng tỷ đô la chiến phí.
Thế nhưng đây không phải là nguyên nhân duy nhất dẫn đến siêu lạm phát tại quốc gia này. Nhiều nhà kinh tế học đưa ra ý kiến rằng các nguyên nhân của nó còn bao gồm sự sụp đổ của chế độ bản vị vàng, do đền bù chiến phí và in tiền vô tổ chức.
Quyết định chấm dứt chế độ bản vị vàng lúc bắt đầu chiến tranh khiến lượng tiền lưu thông trong quốc gia không còn chịu sự ràng buộc với khối lượng vàng dự trữ của quốc gia nữa. Điều này dấy nên nhiều sự tranh cãi và dẫn đến việt sụt giá giá trị đồng tiền Đức, buộc phe Đồng Minh đòi chiến phí phải được trả bằng các loại tiền khác, không được trả bằng đồng Mác Đức. Để trả chiến phí, Đức đã đưa ra quyết định in một lượng lớn tiền giấy để mua lại ngoại tệ khiến đồng Mác ĐỨc càng rớt giá thảm hại hơn.
Trong khoảng thời gian này, tỷ lệ lạm phát ở Đức đã từng giữ mức tăng trường hơn 20%/ngày. Đồng tiền trở nên vô giá trị đến nỗi người Đức lấy tiền đốt để sưởi ấm thay vì mua củi, vì củi còn đắt hơn gấp nhiều lần.
SIÊU LẠM PHÁT Ở VENEZUELA
Venezuela là đất nước có khối lượng dầu mỏ dự trữ lớn giúp duy trì nền kinh tế ổn định trong suốt các năm ở thế kỷ XX. Nhưng đến năm 1980, do tình trạng thừa thãi dầu quá mức do quản lý kinh tế yếu kém và tình trạng tham nhũng những năm đầu thế kỷ XXI đã tạo ra một cuộc khủng hoảng lớn về chính trị và kinh tế xã hội. Kéo dài đến tận năm 2010, cuộc khủng hoảng này chính thức nổ ra và lag cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất trong lịch sử nhân loại. Tỷ lệ lạm phát của Venezuela tăng một cách chóng mặt từ 69% vào năm 2014 và đến 181% vào năm 2015. Nó bùng nổ trở thành siêu lạm phát vào năm 2016 với tỷ lệ lạm phát chạm mốc 800% vào cuối năm và 4000% vào năm 2017. Đến năm 2019, tỷ lệ lạm phát lên đến 2.600.000%.
Năm 2018, tổng thống Venezuela tuyên bố đồng tiền mới – đồng Boliva chủ quyền sẽ được phát hành thay thế đồng tiền cũ để chống lạm phát. Theo ông, tỷ giá quy đổi là 1/100.000. Tức là 100.000 đồng Boliva sẽ đổi được 1 đồng Boliva chủ quyền. Thế nhưng mức độ hiệu quả của phương án tổng thống đưa ra cũng không mấy hiệu quả. Nhiều nhà kinh tế đã phát biểu rằng “Bỏ đi 1 vài số 0 chỉ mang tính chất trang trí chứ không hề có giá trị gì cả, trừ khi phải thay đổi toàn bộ chính sách kinh tế”.
SIÊU LẠM PHÁT Ở ZIMBABUE
Sau khi giành độc lập vào năm 1980, nền kinh tế của Zimbabue chỉ ổn định được hơn 1 năm. Nguyên nhân khiến nền kinh tế Zimbabue sụp đổ chính là vào năm 1991, tổng thống Robert Mugabe đã phát động chương trình điều chỉnh cấu trúc kinh tế (ESAP). Việc cải cách ruộng đất của chính quyền lâm thời cũng gây ra tình trạng khan hiếm lương thực, khiến việc khủng hoảng kinh tế trở nên trầm trọng hơn.
Cuối năm 1990, đồng tiền của Zimbabue đã trở nên bất ổn, và thời kỳ siêu lạm phát được xảy ra tầm những năm 2000. Tỷ lệ lạm phát hằng năm rơi vào khoảng 624% vào năm 2004, 1.730% vào năm 2006 và chạm mốc 231.150.888% vào tháng 7 năm 2008. Kể từ tháng 7 năm 2008 trở đi, ngân hàng trung ương quốc gia không cung cấp dữ liệu về siêu lạm phát nữa nên nó chỉ là các con số được dự đoán. Nhưng nó cũng sẽ là những con số không hề nhỏ. Theo ước tính của một giáo sư tên Steven H. Hanke, siêu lạm phát của Zimbabue vào tháng 11 năm 2008 đạt đỉnh điểm với mức 89,7 x 2021% , tương đương 79,6 tỷ % mỗi tháng, hãy 98% 1 ngày.
Đây là cuộc siêu lạm phát đầu tiên trên thế giới trong thế kỷ XXI này và hiện đang được xem là cuộc lạm phát tồi tệ thứ 2 thế giới trong lịch sử (sau Hungary). Cuối năm 2008, đồng ZWN chính thức bị loại bỏ, đồng ngoại tệ khác đã được sử dụng thay thế trong các giao dịch.
SỬ DỤNG TIỀN MÃ HOÁ
Như các bài trước AZcoinvest đã nhắc đến, Bitcoin và các đồng tiền mã hoá khác không hề bị phụ thuộc vào hệ thống tập trung nên giá trị của nó không bị phụ thuộc vào bất kỳ chính phủ hay tổ chức tài chính nào. Công nghệ của blockchain đảm bảo rằng việc phát hành bitcoin mới luôn luôn tuân thủ theo lịch trình đã được định sẵn và mỗi đơn vị tiền tệ đều mang tính duy nhất, không thể làm giả và không thể lạm phát.
Nhờ đó, tiền mã hoá tại các quốc gia bị lạm phát như Venezuela hay Zimbabue đang rất phổ biến. Các hoạt động thanh toán ở các quốc gia này bằng tiền mã hoá dần trở nên ngang hàng với việc thanh toán bằng các đồng tiền truyền thống và ngày càng sôi nổi hơn.
Mặc dù các siêu lạm phát trên thế giới không nhiều nhưng rõ ràng trên thực tế, chỉ cần một giai đoạn bất ổn tương đối ngắn trong chính trị xã hội có thể nhanh chóng dẫn tới việc sụt giảm giá trị của tiền tệ truyền thống. Thâm hụt xuất khẩu của một quốc gia cũng có thể dẫn đến lạm phát và siêu lạm phát. Nhiều quốc gia ngăn chặn vấn đề này bằng cách in thêm tiền nhưng trên thực tế, việc in thêm tiền không có tác dụng giúp ích gì mà còn làm đồng tiền trở nên vô giá trị hơn. Tại Việt Nam, chính phủ đã cấm phương pháp ngăn chặn lạm phát bằng cách in tiền vào năm 1992.
Để liên tục cập nhập tin tức và xu hướng của thị trường crypto, các bạn có thể:
Theo dõi website của AZcoinvest
Tham gia các nhóm Telegram
–AZcoinvest – Solana & BSC Gem
–AZCoinvest – NFT Gaming & Marketplace
Follow
Và tham gia vào group AZcoinvest – Tài chính (Crypto & Forex)
